Ancoz Yazıtları

Üzerlerinde Luvi hiyeroglifi ile yazılmış yazıtlar bulunan birçok kireçtaşı ve bazalt blok ve blok parçası Kahta’nın 30 km. güneydoğusunda Atatürk Barajı gölünün kuzey kıyısındaki Ancoz (şimdiki adıyla Eskitaş) köyü yakınlarında bulunmuştur. İlk parçalar 1958'de not edilmiş ama çoğu 1975-1979 arasındaki yüzey araştırmalarında ve 1979-1981 arasında Sedat Alp tarafından yürütülen kazılarda tespit edilmiştir. Bazı bloklar klasik dönem harabelerinin de bulunduğu köyün yukarısındaki tepede, bazıları da köydeki evlerin duvarlarında kullanılmış olarak bulunmuştur. Blokların çoğunda, bazıları zor fark edilebilecek izler halinde olan iki satırlık yazıtlar vardır. Ancoz yazıtları, Boybeypınarı, Samsat, Malpınarı ve Adıyaman anıtları ile birlikte Geç Hitit krallığı Kummuh dönemine aittirler. Neredeyse tüm yazıtlar, kraliyet ailesi tarafından Kırların Geyik Tanrısı, Kubaba ve Göklerin Büyük Fırtına Tanrısı gibi çeşitli tanrılara yapılmış adamalardır. Hawkins (2013) birkaç yazıtta bahsedilen kutsal Hurtula Dağı'nın Ancoz anıtlarının dikildiği tepenin adı olabileceğini öne sürmektedir. Alanda Komagene dönemine ait bir temenosun bulunması, burasının daha önceki dönemlerde de kutsal bir alan olarak kullanıldığını desteklemektedir.

Bazı parçalarda (Ancoz 4, 7, 13) Şuppiluliuma ve oğlu Hattuşili’den bahsediliyor olması nedeniyle Asur kaynaklarına dayandırılarak bunların M.Ö. 8. yüzyıl başlarına tarihlenmesi mümkündür. Ancoz 5’in aynı isimleri ters sırada gösteren "Hattuşili ve Şuppiluliuma, baba ve oğul" şeklindeki okunuşu, bu isimlere sahip birden fazla hükümdar olabileceği izlenimi uyandırmaktadır (bkz. M. Poetto, 2010, GsNeu2).

Ancoz 1’in alt parçası ve diğer parçaların çoğu Adıyaman Müzesindedir. Ancoz 1’in üst parçası ise Adana Müzesindedir. Birkaç parçanın nerede olduğu ise belli değildir.

En son resimde görülen ve muhtemelen tanrıça Kubaba'yı tasvir eden (bknz. Karkamış) bir rölyef parçası ilk olarak 1937 görülmüş ancak 1950li yıllara kadar Ancoz'da bir kapı eşiğinde kullanılmıştır. Bugün nerede olduğu belli değildir.


Büyük boy görmek için resimlere tıklayınız.

Ancoz 1, 2, 3, 4


Ancoz 5, 6


Ancoz 7


Ancoz 8, 9


Ancoz 10, 11, 12, 13


Fragmanlar