ANA SAYFA
ENGLISH

Karadağ Yazıtları

Sönmüş bir volkan olan Karadağ, Karaman ilinin yaklaşık 35 km kuzeyindedir. En yüksek noktası olan Mahalaç (Mahalıç) tepesi 2771 m yüksekliğindedir. Kızıldağ’ın 13 km. güneydoğusundadır. Tepede, şapel ve manastırı ile beraber bir Bizans kilisesi vardır. Kilisenin doğu kenarında Hititler zamanından kalma, kayalara oyulmuş bir koridor bulunur. Kilisenin yıkıntıları altında kaldığından koridorun nereye uzandığı belli değildir. Koridorun kuzeybatı duvarında Luvi hiyeroglifi ile yazılmış, 2 metre uzunluğunda, sol ucu kısmen hasar görmüş bir satırlık yazıt (KARADAĞ 1) yer alır. Hawkins yazıtı, "Burada göklerin Fırtına tanrısı, kutsal Büyük Dağ (ve) bütün tanrılar (için?) Majeste, Büyük Kral, Hartapu …, (o) bütün ülkeleri fethetti, göklerin Fırtına tanrısı ve tüm tanrılar (için?)…" şeklinde okumuştur. Yazıtın karşı çaprazında, koridorun güneydoğu duvarında bulunan ikinci ve kısa yazıtta "Büyük Kral Hartapu" yazılıdır (KARADAĞ 2). Hartapu adı Kızıldağ, Türkmen-Karahöyük ve Burunkaya’da da geçer. Anıt MÖ 8. yüzyıla tarihlenmiştir.

2000 yılı civarında kalıntıların bulunduğu bölgeye kurulan askeri radar üssü nedeniyle yazıtlara erişim özel izne tabidir.


Büyük boy görmek için resimlere tıklayınız.

Batı yönünde koridorun görünümü - G. Bell 1907 Batı yönünde koridorun görünümü - B. B. Charles, 1911 KARADAĞ 1 - V. Höhfeld, 2000 KARADAĞ 1 - J. D. Hawkins, 2000 KARADAĞ 1 - J. D. Hawkins, 2000 KARADAĞ 2'nin resmi ve çizimi - J. D. Hawkins, 2000


İlgili yayınlar:
Ehringhaus, H. Das Ende, das ein Anfang war: Felsreliefs und Felsinschriften der luwischen Staaten Kleinasiens vom 12. bis 8./7. Jahrh. v. Chr., Mainz, 2014: 28–31.
Hawkins, J. D. "The Inscriptions of the Kızıldağ and the Karadağ in the Light of the Yalburt Inscription," FsAlp, 1992: 259–75.
Hawkins, J. D. Corpus of Hieroglyphic Luwian Inscriptions, Vol 1, Berlin, 2000: 429–42 ve levha 240–42.
Hawkins, J. D. Corpus of Hieroglyphic Luwian Inscriptions, Vol 3, Berlin, 2024: 256, 336, 338.
(Kısaltmalar için bknz.)


Resim kaynakları:
Gertrude Bell, 1907, University of Newcastle Gertrude Bell Project (grtrudebell.ncl.ac.uk).
Benson B. Charles, Hittite Inscriptions, Ithaca, 1911.
Volker Höhfeld, (CC BY-SA 4.0), 2000.
J. David Hawkins, 2000.